- Originalni naziv
Promoting biomimicry-inspired habitat design solutions for biodiversity protection and restoration
INFORMACIJE O PROJEKTU
Programski period: 2021 – 2027
Poziv: IPA ADRION – Prvi poziv za podnošenje prijedloga projekata
Akronim projekta: BIOMIMICRY
Programski prioritet i specifični cilj:
2. Podrška zelenijem i klimatski otpornijem jadransko-jonskom regionu
Specifični cilj:
SO2.3. Unapređenje zaštite i očuvanja prirode, biodiverziteta i zelene infrastrukture, uključujući urbana područja, te smanjenje svih oblika zagađenja
Period realizacije: septembar 2024. – novembar 2027.
Ukupan budžet: 1.591.658,54 €
Interreg sredstva: 1.352.909,75 €
Budžet za Opštinu Žabljak: 176.400,00 EUR
Partneri na projektu:
• Development Centre Murska Sobota (Slovenija)
• Croatian Green Building Council (Hrvatska)
• Regional Development Agency for Central BiH (Bosna i Hercegovina)
• Municipality of Macerata (Italija)
• RARIS – Regional Development Agency of Eastern Serbia (Srbija)
• Public Institution for the Development of Međimurje County REDEA (Hrvatska)
• Abruzzo, Lazio and Molise National Park (Italija)
• Opština Žabljak (Crna Gora)
Sažetak projekta
Nedavna intenzivna praksa izgradnje infrastrukture dovela je do popločavanja velikih površina tla nepropusnim materijalima, što je izazvalo nekontrolisane poplave u mnogim područjima, dok su vrijedna, biodiverzitetom bogata područja izgubila svoje veze i migracione puteve. Rizici povezani s turizmom takođe su česti u regionu zbog izraženih sezonskih fluktuacija broja turista. Uz to, klimatske promjene povećavaju učestalost ekstremnih prirodnih događaja, što dovodi do gubitka biodiverziteta i ekonomskih šteta.
Već postojeće inicijative i strategije u jadransko-jonskom regionu i šire prepoznaju potrebu za zelenom infrastrukturom i prirodno zasnovanim rješenjima kao ključnim komponentama za stvaranje zelenih i plavih koridora u ruralnim i urbanim područjima, s ciljem povećanja biodiverziteta, obezbjeđivanja održivog prikupljanja i upravljanja vodom, omogućavanja migracionih puteva za životinje i stvaranja društveno prihvatljivih prostora za dobrobit stanovništva.
Ipak, ovakvi pristupi često ostaju površni jer im nedostaje oponašanje prirodnih procesa (vidljivih, na primjer, u područjima mreže Natura 2000), pa zbog toga često ne uspijevaju da postignu cilj – jer ne nude dovoljno uravnotežen odnos između održivosti prisutne u prirodi i njene prenosivosti na ljudsko (vještačko) okruženje.
Tu na scenu stupa biomimetička arhitektura, odnosno biomimetika. Takve prakse imitiraju modele, sisteme i elemente iz prirode s ciljem rješavanja složenih ljudskih problema. To je pristup koji uči od prirode i prirodnih staništa, oponašajući regenerativna rješenja živih organizama kako bi se riješili izazovi u dizajnu prostora. Biomimetika polazi od ideje da se uvođenjem bioloških strategija u dizajn može unaprijediti održiva inovacija, pri čemu se istovremeno ostvaruje povezanost i sklad između prirode i čovjeka.
Projekat BIOMIMICRY ima za cilj da popuni jaz između zelene infrastrukture i oponašanja funkcionalnih strategija koje nalazimo u prirodi – kroz prenos relevantnog znanja, podizanje svijesti ciljnih grupa, izradu strategija i akcionih planova, te sprovođenje pilot aktivnosti na terenu, kako bi se unaprijedila primjena biomimikrije u jadransko-jonskom regionu i doprinijelo sprječavanju gubitka biodiverziteta.
Projekat povezuje zemlje učesnice u istraživanju staništa jadransko-jonskog regiona s ciljem pronalaženja efikasnih i inovativnih biomimetičkih rješenja za dizajn prostora koji doprinosi zaštiti i obnovi biodiverziteta. Rješenja i instrumenti politike koji će biti razvijeni pomoći će javnim vlastima na lokalnom, regionalnom i nacionalnom nivou da podstaknu primjenu principa inspirisanih biomimikrijom u procesima razvoja i urbanističkog planiranja.
Fokus projekta je ne samo na integraciji zelene infrastrukture u ruralne i urbane pejzaže, već i na uključivanju principa biomimikrije u tom procesu. Projekat posebno naglašava značaj oponašanja prirodnih procesa u antropogenim pejzažima radi prilagođavanja klimatskim promjenama, revitalizacije prostora, dugoročne stabilnosti i održivog razvoja.
Tokom sprovođenja projekta BIOMIMICRY biće izrađen strateški okvir za razvoj rješenja za dizajn staništa inspirisanih biomimikrijom u ruralnim i urbanim područjima. Nadalje, strategija će biti primijenjena kroz konkretna, lokalno prilagođena rješenja inspirisana biomimikrijom za zaštitu i obnovu biodiverziteta na pet pilot lokacija – u Mačerati, Čakovcu, Rakičanu, Žabljaku i Kampiteliju. Svaka lokacija će se baviti specifičnim mjerama zaštite i obnove biodiverziteta, kao što su obezbjeđivanje efikasne zelene infrastrukture za oprašivače, stvaranje sistema za kontrolu temperature i prikupljanje vode ili razvoj biomimetičkih rješenja za recirkulaciju vode i očuvanje močvarnih staništa.
Kao rezultat, biće razvijen alat za interpretaciju rješenja inspirisanih biomimikrijom u oblasti očuvanja biodiverziteta – u vidu onlajn alata za biomimikriju i osnove za sertifikat “inspirisan biomimikrijom”.
Uloga Opštine Žabljak u projektu BIOMIMICRY
• Istraživanje i prikupljanje podataka o ekološkim izazovima na području Durmitora
• Pregled postojećih biomimetičkih praksi u Crnoj Gori
• Pilot aktivnosti – dizajn zelene infrastrukture inspirisane prirodom
• Izrada smjernica i strategija za primjenu biomimikrije u urbanističkom planiranju i izgradnji
• Edukacija i obuke (radionice, seminari, onlajn moduli)
• Podrška sprovođenju i evaluaciji pilot projekata
